Hoe kun je je lever gezond houden?
Drink geen alcohol
Een gezonde lever kan twee tot drie glazen alcohol per dag verwerken zonder schade op te lopen. Dit ligt duidelijk anders bij patiënten die al om een andere reden leverschade hebben. In dat geval kan al een kleine hoeveelheid alcohol de toestand van de lever verslechteren. Het is daarom niet goed dat patiënten met enige vorm van hepatitis, steatose, fibrose of levercirrose alcohol gebruiken.
Leververvetting en beginnende leverontsteking kunnen genezen door volledig en definitief te stoppen met (overmatig) alcoholgebruik. Bij fibrose en levercirrose kan het proces worden afgeremd door te stoppen met alcohol.
Gebruik geen drugs en rook niet.
Rook niet en voorkom meeroken
Hoe je het ook rookt, tabak is en blijft gevaarlijk voor je gezondheid. Er zitten enkel onveilige stoffen in tabaksproducten, van aceton en teer tot nicotine en koolmonoxide. De stoffen die je inademt hebben niet alleen een impact op je longen, maar ze kunnen je hele lichaam aantasten, waaronder ook jouw lever.
Hetzelfde geldt ook voor alle soorten drugs, spuiten, -snuiven of in pilvorm.
Wees voorzichtig met bepaalde geneesmiddelen
Kijk uit met het gebruik van bepaalde geneesmiddelen, zoals paracetamol. In de lever wordt paracetamol afgebroken. Hierbij ontstaat een potentieel toxisch bijproduct. Zolang iemand zich aan de aanbevolen dosering houdt en het middel kortdurend gebruikt, is de lever in staat de NAPQI zelf te neutraliseren. Bij een hogere dosis of langdurige toepassing slaagt je lever daar niet meer in, waardoor het stofje (het ‘gif’) zich opstapelt en levercellen vernietigt.
De meest voorkomende oorzaak van acuut leverfalen in België is een intoxicatie met paracetamol.
Paracetamol kan schadelijk zijn na overdosering. Leverbeschadiging kan al optreden na de inname van een enkele dosis van 10 tot 15 gram paracetamol. Verder blijkt dat dagelijks gebruik van de normale dosering uiteindelijk kan leiden tot leverschade.
Sommige geneesmiddelen kunnen de lever schaden als je ze inneemt in combinatie met alcohol. En sommige medicijnen zijn schadelijk in combinatie met andere geneesmiddelen. Raadpleeg daarom voor gebruik altijd de bijsluiter en raadpleeg je arts of apotheker over de veiligste manier om je medicijnen in te nemen.
Eet gezond, gevarieerd en beweeg regelmatig
Eet gezond en gevarieerd, eet niet te veel en beweeg. Om als volwassene een goede gezondheid te behouden is het gewenst om ten minste vijf dagen per week, maar bij voorkeur alle dagen van de week, 30 minuten matig intensieve lichaamsbeweging te hebben. Voorbeelden van matig intensieve lichamelijke activiteit bij volwassenen zijn:
- wandelen met 5-6 km/uur (dus flink doorwandelen en niet kuieren of slenteren); en
- fietsen met 15 km/uur.
Je lever zal je dankbaar zijn als je deze adviezen in acht neemt. Door een gezond gewicht te handhaven voorkom je dat je niet-alcoholische leververvetting (Non Alcoholic Fatty Liver Disease of NAFLD) ontwikkelt, wat op den duur kan overgaan in levercirrose.
Opgelet met kruiden en voedingssupplementen
“Vaak wordt vooral bij kruidensupplementen gedacht: baat het niet, dan schaadt niet”
Wees voorzichtig met bepaalde kruiden en voedingssupplementen. Sommigen kunnen je lever beschadigen.
Natuurlijke stoffen zoals aloë vera, valeriaan, senna, nonisap en groene-thee-extract kunnen wel degelijk schadelijk zijn voor de lever. En het lastige is dat de ingrediëntenlijst vaak niet blijkt te kloppen. Je weet van tevoren dus vaak niet welk risico je loopt.
Er zijn ook supplementen die hun nut bewezen hebben, zoals calcium voor mensen met zwakke botten en vitamine D voor ouderen en kinderen. Maar ga voordat je begint met supplementen vooral eerst even langs even huisarts.
Vermijd contact met giftige stoffen
Raak geen giftige stoffen aan en adem geen giftige stoffen in. Schoonmaakmiddelen, insecticiden, chemicaliën en additieven in sigaretten bevatten chemische stoffen die je lever kunnen beschadigen. Vermijd direct contact met deze stoffen en rook niet.
Preventie
- Vaccinatie tegen hepatitis A: dit geschiedt met een geïnactiveerd hepatitis A-vaccin.
- Vaccinatie tegen hepatitis B: dit wordt gegeven aan groepen mensen die meer kans hebben met het hepatitis-B-virus te worden besmet. Dit is een van de vaccinaties uit het Vlaams vaccinatieprogramma.
- Wees alert op hygiëne. Aangezien ziektekiemen vaak door handen verspreid worden, is het verstandig om je handen grondig wassen nadat ja naar het toilet bent geweest. Was ook je handen voordat je eten aanraakt.
- Raak geen bloed of bloedproducten aan.
- Deel geen persoonlijke toiletartikelen, zoals tandenborstels en scheermesjes.
- Als je een tatoeage of een piercing krijgt, zorg er dan voor dat dit onder hygiënische omstandigheden gebeurt en dat de apparatuur aseptisch is (dat wil zeggen vrij van ziekteverwekkende micro-organismen).
- Zorg ervoor dat je condooms gebruikt als je seks hebt. Het meest veilige is om alleen seks te hebben binnen een monogame relatie met één partner gedurende je hele leven.
- Deel geen spuit- en snuifmateriaal met andere druggebruikers.
Raadpleeg steeds je arts voor volledige informatie.
© VHC Pagina update december 2022